Posts from the ‘Ποντιακό – Ελληνικό Λεξικό’ Category

Μ…


Μ

μα ζατί
μάγισα μάησα
μάγουλα μάγλα
μάγουλο μάγλον
μαδέρι μαδέρ
μαδέρια μαδέραι
μαζέβουν σερέβνε
μαζέβω σερέβω
μάζευα εσέρεβα
μάζευα ετοπλάβνα
μάζευαν εσέρεβαν
μάζευαν ετοπλάβναν
μαζεύουν τοπλαέβνε
μαζεύτηκα εσερέφτα
μαζεύτηκαν εσερεύταν
μαζεύτηκαν ετοπλάφτα
μαζεύτηκαν ετοπλάφταν
μαζεύω τοπλαέβω
μάζεψα εσέρεψα
μάζεψα ετοπλάεψα
μάζεψαν εσέρεψαν
μάζεψαν ετοπλάεψαν
μάζεψε σέρεψον
μαζί εντάμαν
μάθημα μάθεμαν
μαθημένη μαθεμέντσα
μαϊμουδίτσα θεπέσα
μακάρι άρχαλ
μακριά μακρά
μακροχέρης μακροσέρτς
μαλλιά μαλλία
μάλωμα τάβισμαν
μάλωνα ετάβιζα
μαλώνουν ταβίζνε
μαλώνω ταβίζω
μάνα του μάνατ
μανάβης μανάβς
μανάρι μανάρ
μανίκι μανίκ
μαντήλι μαντήλ
μαντήλια μαντήλαι
μαξιλάρι μαξιλάρ
μαράζι μαράζ
μαργαριτάρι μαργαριτάρ
μαρούλι μαρούλ
μαρούλια μαρούλαι
μας (άτονο) μουν (άτονο)
μας λένε λένεμας ή λένε μας
μασκαραλίκι μασκαραλίκ
μασούρι μασούρ
μαστάρι μαστάρ
μαστάρια μαστάραι
μάτι ομάτ
μάτια ομάται
μάτιασμα γήτεμαν
μαύρισε ο ουρανός ελίβωσεν
μαχαίρι μασαίρ
μαχαίρια μασαίραι
με με (άτονο)
με ανάβει αψίνμε
με ανακατώνει ταράζ με
με αποφεύγει παραμερίσμε
με ιδρώτα ιδροκαμάτιν
με κανένα τρόπο ίμμονα
με προσοχή ωραστά
με προσοχή ωριαστά
μεγάλα τρανά
μεγάλη τρανέσα
μεγάλο τρανόν
μεγάλο θαύμα θαμαντουρία
μεγάλος τρανός
μεγάλος αετός θεπέλ
μεγαλύτερη μιζέτερα
μεγαλύτερος μιζέτερος
μεγαλώνουν τρανίνε
μεγαλώνω τρανίνω
μεγάλωσα ετράνινα
μεγάλωσα ιθακίασα
μεγλαλωσαν ετράνιναν
μεδούλι ιλίκ
μέδουσα, τσούχτρα θαλασσομάνα
μέθυσα εμέτσα
μέθυσαν εμέτσαν
μεθύσι μεθύσ
μελανούρι μελανούρ
μέλι μελ
μέλισσα μελεσσίδ
μέλισσες μελεσσίδαι
μελιτζάνα μαντσάνα
μελιτζάνες μαντζάνας
μένα τεμέν
μέρη τόπαι
μεροδούλι μεροδούλ
μεροκάματο ημερκόν
μέρος χωραφιού θέμαν
μέσα απές
μετά, ύστερα επεκή
μετακίνησα ώχλεψα
μετάνιωσα επουσμάνεψα
μετάνιωσαν επουσμένεψαν
μετανοούν πουσμανέβνε
μετανοώ πουσμανέβω
μετάξι ιπέκ
μετάξι μετάξ
μέτρημα μέτρεμαν
μέχρι, ως ώσαμε
μέχρις ότου ώστα
μη βιάζεσαι μαγληγορείς
μην έχεις μ’ έεις
μήνυμα μένεμαν
μηνύματα μενέματα
μήπως πασκήμ
μήπως=μπας γιαμ
μικρά παιδιά χάταλα
μικραίνω ψελένω
μικραίνω ψιλένω
μικραίνω ψιλύνω
μικρή μικρέσα
μικρή ψείρα ψιλοφτείχ
μικρό διαχώρισμα θαλαμίδιν
μικρό παιδί χάταλον
μικροθημωνιά θεμωνόπον
μικροκαμωμένη ψιλοβολέα
μικροκαμωμένος ψιλοβολέας
μικρομάτα ψιλομμάταινα
μικρομάτης ψιλομμάτς
μικρόμυγα ψιλιμυία
μικρούλης ψιλίτζικον
μικρόχορτο ψιλοχόρταρον
μιλάνε καλατσέβνε
μιλάνε πολύ κεβεζελεύνε
μιλάω καλατσέβω
μιλάω πολύ κεβεζελεύω
μίλημα καλάτσεμαν
μιλημένα καλατσεμένα
μίλησα καλάτσεψα
μίλησαν καλάτσεψαν
μιλούσα καλάτσεβα
μιλούσαν καλάτσεβαν
μισά ημψά
μισά ιμσά
μισά – μισά ημσά – ημψά
μισό ημψόν
μισός ημψός
μισός δρόμος μεσοστράτ
μνημονικό θυμητικόν
μνημόσυνο θανέσα
μνηστή νισαλούσα
μνηστήρας νισαλούς
μοιάζει μεζ
μολύβι μολύβ
μολύβια μολύβαι
μοναστήρι μοναστήρ
μοναστήρια μοναστήραι
μοναχοπαίδι μοναχοπαίδ
μοναχοπαίδια μοναχοπαίδαι
μονό, μόνο τεκ
μονοπάτι μονοπάτ
μονοπάτια μονοπάται
μοσχάρι μουσκάρ
μοσχάρια μουσκάραι
μου ιμ
μου (άτονο) ιμ (άτονο)
μου λένε λένεμε
μου λες λέσμε ή λες με
μου το μα (άτονο)
μουλαράδες κατουρτζήδες
μουλάρι μουλάρ
μουλάρια μουλάραι
μούρα μόραι
μούρα τούται
μούρο μορ
μούρο τουτ
μουσαφίρης μουατσήρτς
μουσκίδι μουσκίδ
μουχλιασμένος φουχνέας
μπαίνω εμπαίνω
μπακάλης πακάλτς
μπαλκόνι παλκόν
μπαλκόνια παλκόναι
μπαλόνι μπαλόν
μπαλόνια μπαλόναι
μπαστούνι μπαστούν
μπαστούνια μπαστούναι
μπεκρής μεθυστέας
μπερδεύομαι δελέγουμαι
μπερδεύομαι κορδιλέουμαι
μπερδεύονται δελέγουνταν
μπερδεύονται κορδιλέγουνταν
μπερδεύτηκα εκορδιλέγα
μπερδέυτηκαν εκορδιλέγαν
μπες έμπα
μπήκα εσέβα
μπήκαν εσέβαν
μπήκας γαρκόν
μπορούν επορούν
μπορούσα επόρνα
μπορούσαν επόρναν
μπορώ επορώ
μπορώ ικανώ
μποστάνι ποστάν
μπούζι μπουζ
μπουκάλι πουκάλ
μπουκιά βούκα
μπουρνούζι μπουρνούζ
μπρίκι ιμπρίχ
μπροστά έμπρα
μπροστά εμπροστά
μπροστά σου ατουκά
μυαλά αχούλαι
μυαλά τσιμίδαι
μυαλό αχούλ
μυαλό τσιμίδ
μυαλωμένος αχουλούς
μύγα μύα
μυλόπετρα σερομίλ
μυλόπετρες σερομίλαι
μυλόπετρες σορομίλαι
μύλος χαμελέτε
μυξιάρα μυξέσα
μυξιάρης μυξέας
μυρίζουν σκουντουλίζνε
μυρίζω σκουντουλίζω
μυρμήγκι μυρμήκ
μυρουδιά θυμιάματος θυμιαματέα
μυρωδιά θυμαριού θομαρέα
μυρωδιά ιδρώτα ιδρωματέα
μυρωδιές μυρωδίας
μωλώπισα ετόχτωσα
μωλώπισαν ετόχτωσαν
Μάης Καλομηνάς
Μανόλης Μανόλτς
Μάρτιος Μάρτς
Μυροφόρα Μυρίκα

Λ…


Λ

λαγάνα λαβάσ
λαγάνες λαβάσαι
λαγκάδι λαγκάδ
λαγκάδια λαγκάδαι
λάδι λαδ
λάδια λάδαι
λαιμός γούλα
λαλιά, φωνή λαλίαν
λάμπουν παρλαέβνε
λάμπω παρλαέβω
λανάρι λανάρ
λαός μιλέτ
λάσπες τσαμούραι
λάσπη τσαμούρ
λασπωμένα τσαμουρωμένα
λασπωμένη τσαμουρωμέντσα
λασπωμένος τσαμουρωμένος
λαχανιάζουν λαχμάζνε
λαχανιάζω λαχμάζω
λέγω λέω
λείο ιλειόν
λείος ιλειός
λείος ιλός
λειχήνα μούτσα
λειώνω γλύνω
λεμόνι λεμόν
λεοντάρι λεοντάρ
λεοντάρια λεοντάραι
λεχώνα λοχούσα
λέω τα κάλαντα θυμίζω
λιάζομαι ηλιάσκουμαι
λιβάδι λιβάδ
λιβάνι λιβάν
λιβανιστήρι θυμιαντόν
λιγάκι ενανξάη
λίγο λεπτός ψιλωτός
λίγο ψηλός ψηλωτός
λιγώνομαι λιγούμαι
λιγώνονται λιγούνταν
λίμα ρινίν
λιμάνι λιμάν
λιμάνια λιμάναι
λιμάρουν ρινίζνε
λιμάρω ρινίζω
λίμες ρινία
λινάρι λινάρ
λιοπύρι ηλοξάψιμον
λιπαίνω ιγνάζω
λιπαίνω ινάζω
λίπος άλειμαν
λίχνιζα ηβόρριζα
λιχνίζομαι ηβορρίουμαι
λιχνίζουν ηβωρίζνε
λιχνίζουν ιβορίζνε
λιχνίζω ηβορρίζω
λιχνίζω ηβωρίζω
λιχνίζω ιβορίζω
λιχνίζω, αερίζω ιβορίζω
λίχνισα ηβόρτσα
λίχνισμα ηβώρισμαν
λίχνισμα ιβόρισμαν
λογαριάζουν λογαρέζνε
λογαριάζω λογαρέζω
λογαριασμός λογαρία
λουλούδι τσιτσάκ
λουλούδια τσιτσάκαι
λουσμένη λουσμέντσα
λυγερή λυγερέσα
λυπάμαι θλίβομαι
λυπάμαι ιλιώ
λυπητερά, θλιβερά θλιβερακά
λυράρης λυριτσής
λυχνάρι λυχνάρ
λυχνάρια λυχνάραι

Κ…


Κ

καβάκι γαβάγ
καβάκια γαβάγα
καβαλικεύω καλκέβω
καζάνι καζάν
κάηκα εκάγα
κάηκαν εκάγαν
καημένα άκλερα
καημένε άκλερε
καημένη άκλερεσα
καημένοι άκλεροι
καημένος άκλερον
καημένος άχαρον
καθάρισμα ψίλιγμαν
καθαρό κατενόν
κάθε κάθαν
κάθησα εγουρέφτα
κάθησα εκάτσα
κάθησαν εγουρέφταν
κάθησαν εκάτσαν
καθήστε καθέστε
καθόλου ξάη
καθορίζω ψιλίζω
καίγομαι κάγουμαι
καίγομαι κάουμαι
καίγονται κάγουνταν
καΐκι καΐκ
κακαρίζουν κακανίζνε
κακαρίζω κακανίζω
κακιά κακέσα
κακούργα κακούργεσα
καλαθάκι καλαθόπον
καλάθι καλάθ
καλάθια καλάθαι
καλαμάρι καλαμάρ
καλαμάρια καλαμάραι
καλάμι καλάμ
καλάμια καλάμαι
καλαμπόκι λαζούδ
καλαμπόκια λαζούδαι
καλέ μου καλέμ, καλέμι
κάλεσα ελάλεσα
καλή καλέσα
καλή διαγωγή θεογνωσία
καλόγεροι (αρρώστια) μεδέντα
καλογριά καλογραία
καλοκάθησα εγουτουρέφτα
καλοκάθησα εκαλοκάτσα
καλοκάθησαν εκαλοκάτσαν
καλοκαίρι, θερισμός θέρος
καλοπιάνω λαλασέβω
καλός μου καλόμ
καλοσώρισα εκαλωσόρτσα
καλούπι καλούπ
καλούπια καλούπαι
καλόχρονη καλόχρονεσα
καλόψητη καλόψητεσα
κάλτσα ορτάρ
κάλτσες ορτάραι
καλύβι καλύβ
καλύβια καλύβαι
καλωσόρισαν εκαλωσόρτσαν
καμίνι καμίν
καμίνια καμίναι
καμπούρης καμπούρτς
καμπούροι καμπούρ
κανάλι κανάλ
κανάλια κανάλαι
καναρίνι καναρίν
καναρίνια καναρίναι
κάνε πίσον
κάνε μου πίσονμε
κάνει αυγό οβάζ
κανέναν κανάν
κανονίζω τεπιάτ
κάνουν, φθάνουν εφτάνε
καντήλι καντήλ
καντήλια καντήλαι
κάντην πίσονατην
κάντον πίσονατον
κάνω εφτάω
κάνω κουμπότρυπες θελεκιάζω
κάνω κουμπότρυπες θηλυκάζω
κάνω τρέλες εγουτούρεψα
κάνω ψίχουλα θρυμμουλίζω
καπάκι χαπάχ
καπάκια χαπάγα
καπίκι καπίκ
καπίκια καπίκαι
καπίστρι δουκάλ
καπίστρι καπίστρ
καπνοδόχος ορδανίν
καραβάνι καραβάν
καράβι καράβ
καράβια καράβαι
καρακάξα κασκάρα
καρβέλι, κομμάτι φελίν
καρβέλια, κομμάτια φελία
κάρβουνα καρβόναι
κάρβουνο καρβόν
καρβουνόσκονη μανέα
καρβουνόφτυαρο θρακάλ
καρβουνόφτυαρο θρακάριν
καρδερίνα γιαμασκούλα
καρδιά καρδία
καρδιές καρδίας
καρναβάλι καρναβάλ
καρναβάλια μωμωέραι
κάρο αραπάν
καρπός, οπωρικό ιπουρκό
καρπούζι χαρπούζ
καρπούζια χαρπούζαι
καρτέρι καρτέρ
καρφί καρφίν
καρφιά καρφία
κασμίρι κασμίρ
καταγγέλω αγκαλώ
καταΐφι καταΐφ
κατακάθι κατακάθ
κατακλέβουν σοέβνε
κατακλέβω σοέβω
κατακουράστηκα ελάχμαξα
κατακουράστηκαν ελάχμαξαν
κατάλαβα εγνάψα
κατάλαβα εγροίξα
καταλάβαινα εγροίκανα
καταλάβαιναν εγροίκαναν
καταλαβαίνουν εγροικούν
καταλαβαίνω εγροικώ
καταλαβαίνω, πιστεύω ινανεύω
κατάλαβαν εγνάψαν
κατάλαβαν εγροίξαν
κατάπια εκούρτεσα
καταπιέζουν τσοκιέβνε
καταπιέζω τσοκιέβω
καταπίνουν κουρτούν
καταπίνω κουρτώ
καταραμένη, έξυπνη αφώτιστεσα
καταραμένος, έξυπνος αφώτιστος
κατάρτι κατάρτ
κατάρτια κατάρται
καταχνιά γραγρού
κατέβασα εκατίβασα
κατέβασαν εκατίβασαν
κατέβηκα εκατίβα
κατέβηκαν εκατίβαν
κάτι κατ
κατόπιν, ύστερα υστέρ
κατοπινός υστερναίος
κατουράνε τσιλτέβνε
κατουράω τσιλτέβω
κατουρήθηκα επετσιλτέφτα
κατουρήθηκαν επετσιλτέφταν
κατούρημα τσίλτεμαν
κατούρησα ετσίλτεψα
κατούρησαν ετσίλτεψαν
κατουριάρης τσιλτέας
κατουρούσα ετσίλτεβα
κατράμι κατράμ
κατράμια κατράμαι
κατρόνι κατρόν
κατρόνια κατρόναι
κατσαβίδι κατσαβίδ
κάτσε καθκά
κάτσε κάθκα
κάτω κα
κατώφλι κατωφύρ
κατώφλια κατωφύραι
καψαλίζουν χαντζέβνε
καψαλίζω χαντζέβω
κελεπούρι κελεπούρ
κελεπούρια κελεπούραι
κέλυφος αβγού ωβότζεπλον
κεραμίδι κεραμίδ
κεραμίδια κεραμίδαι
κεράσι κεράσ
κεράσια κεράσαι
κερδίζουν γαζανέβνε
κερδίζω γαζανέβω
κέρδος ισμίλ
κέρδος ισμίλα
κερί κερίν
κεριά κερία
κεφάλι κηφάλ
κεφάλια κηφάλαι
κεφαλόπονος κηφαλόπονον
κεφαλοτύρι κεφαλοτύρ
κέφι κεφ
κέφια κέφαι
κεχριμπάρι κεχριμπάρ
κήπος κεπήν
κιάλι κιαλ
κιάλια κιάλαι
κιλίμι κιλίμ
κιλίμια κιλίμαι
κιτρινίζω ωχράζω
κλαδάκι τσατσίν
κλαδάκια τσατσία
κλαδευτήρι κλαδευτήρ
κλαδευτήρια κλαδευτήραι
κλανιάρης κλαστέας
κλανιάρης φουτέας
κλάνουν φουτίζνε
κλάνω φουτίζω
κλαρίνα ζουρνάδας
κλαρίνο ζουρνά
κλειδί ανοιγάρ
κλειδώθηκα εκλίστα
κλειδώθηκαν εκλείσταν
κλειδώνω ασπαλίζω
κλέφτης κλεφτ
κλέφτης κλέφτες
κλώσα κοσού
κλωστές ράμματα
κλωτσιά λάχταν
κλωτσιές λάχτας
κλωτσούν λαχτίζνε
κλωτσώ λαχτίζω
κοιλιά κοιλία
κοιμήθηκα εκοιμέθα
κοιμήθηκαν εκοιμέθαν
κοιμήσου κοιμού
κοιμήστρας κοιμηστέας
κοιμισμένη σέφτελεσα
κοιμισμένος σέφτελον (ο)
κοινωνία ινσάνια
κοιτάζουν τερούν
κοιτάζω τερώ
κοίταξα ετέρεσα
κοίταξαν ετέρεσαν
κοίταξε τέρεν
κοιτάξτε τερέστε
κοιτούσα ετέρνα
κοιτούσαν ετέρναν
κόκαλα στούδαι
κόκαλο οστούδ
κόκαλο στούδ
κόκορας πετεινάρ
κόκορας πετεινόν
κόλλησα εκόλτσα
κόλλησα εσάρεψα
κόλλησα εσάρεψαν
κόλλησαν εκόλτσαν
κόλλησε κόλτσον
κόλληση χαλαήν
κολλούσα εσάρεβα
κολλούσαν εσάρεβαν
κομματιάζουν κομματέζνε
κομματιάζω θρύβω
κομματιάζω θρύφτω
κομματιάζω κομματέζω
κομμάτιασμα θρύψιμον
κόμποι κορδίλαι
κόμπος κορδίλ
κομπόστα χοσάφ
κόνιδα ψειρίτζα
κοντά σουμά
κοντά κεκά
κοντή κοντέσα
κοντινά κοφτά
κόπανος τοχμάγχς
κοπριά κόπρον
κόρη ματιού ηγκορέα
κοριοί ταχτάπητια
κοριτσάκι κορτσόπον
κορίτσι κόρασον
κορίτσι κορίτσ
κορίτσια κορίτσαι
κορόμηλα κοκκίμελα
κορόμηλο κοκκίμελον
κορούλα θυγατερίτζα
κόσα κερεντή
κότα κοσάρα
κοτέτσι ωβαστάριν
κοτέτσι πόνε
κοτούλα νουσάκα
κοτσάνι καλαμποκιού κουτούνα
κοτσάνια καλαμποκιού κουτούνας
κουβαλούσα εκουβάλνα
κουβάς βέτρε
κουκούλι κοκούλ
κουκουνάρα μομότς
κουκουνάρες μομότσαι
κουκούτσι κουκούτς
κουλούρι κερκέλ
κουλούρια κερκέλαι
κουμπάρα κουμπάρτσα
κουμπί κουμπίν
κουμπιά κονμπία
κουμπότρυπα θελύκ
κουμπότρυπα θηλύκ
κουμπότρυπα, βρόχος θηλύκα
κουμπότρυπα, βρόχος, θηλιά θελέκα
κουμπότρυπα, θηλιά θελύκα
κουμπότρυπα, θηλιά θελέκ
κουμπώνω θελυκώνω
κουμπώνω θηλυκώνω
κουμπώνω, θηλιάζω θελακώνω
κουνάν κουνίζνε
κουνάνε λαήζνε
κούνια κουνίν
κουνιάδα γυναικαδέλφη
κουνιάδος αντράλφος
κουνιέμαι λαταρίγουμαι
κουνιέμαι λαήσκουμαι
κούνιες κουνία
κουνιούνται λαήσκουνταν
κουνιούνται λαταρίγουνταν
κουνούπι κουνούπ
κουνούπια κουνούπαι
κουνουπίδι κουνουπίδ
κουνούσα ελάηζα
κουνούσαν ελάηζαν
κουνώ κουνίζω
κουνώ λαήζω
κούπα ισκυρά
κουράζομαι νεγκάσκουμαι
κουράζονται νεγκάσκουνταν
κουράζω νεγκάζω
κούραση νεγκασίαν
κουρασμένη νεγκασμέντσα
κουρασμένος νεγκασμένος
κουράστηκα ενεγκάστα
κουράστηκαν ενεγκάσταν
κουρέλι κουρέλ
κουσούρι κουσούρ
κουστούμι κουστούμ
κουτάλι χουλέρ
κουτάλια χουλέραι
κουτί χουτίν
κουτιά χουτία
κουτσαίνουν κοτσίζνε
κουτσαίνω κοτσίζω
κουτσή κουτσέσα
κουτσομπόλα θέκλα
κουτσουλιές πουλιών τσινέας
κούτσουρα κουρία
κούτσουρα κουρίναι
κούτσουρο κουρίν
κουφάθηκα εκουφάθα
κουφάθηκαν εκουφάθαν
κρασιά κρασία
κρεβάτι κρεβάτ
κρεβάτια κρεβάται
κρεμμύδι κρεμμύδ
κρεμμύδια κρεμμύδαι
κριάρι κριάρ
κριάρια κριάραι
κριθάρι κρουθάρ
κρόκος αυγού χωρ
κρυφακούω αφουκρούμαι
κρυφοχριστιανός κλωστός
κρύωμα ρίγαμαν
κρυωμένη ριγωμέντσα
κρυωμένος ριγωμένος
κρυώνουν ριγούν
κρυώνω ριγώ
κρύωσα ερίγασα
κρύωσαν ερίγασαν
κυνήγι κυνήγ
κυπαρίσσι κυπαρίσσ
Κυριακή Κερεκή
κωθώνι κωθών
Κώστας Κώτσον
Κώστας Κωστίκας

Λίγα Λόγια για την Ποντιακή Διάλεκτο


Ενώ η Ποντιακή διάλεκτος έχει μερικές λέξεις με Τουρκική και Περσική επιρροή, η πλειοψηφία των λέξεων της Ποντιακής διάλεκτος έχουν προέλευση άπο την Αρχαία Ελληνική διάλεκτος.  Οι ποντιακές λέξεις έχουν και Ομηρική προέλευση.  Από το  φόρουμ pontosworld.com .Kαι ας μην ξεχνάμε ότι και τα επίθετα μας είναι Oμηρικά.  O γιός του Πηλέα o Αχιλλέας είναι ο Πηλείδης,  και ο γιος του Ατρέα ο Αγαμέμνων, ο Ατρείδης.

Αρέσει σε %d bloggers: