‘Σ σο Ίνελι (Ανατολικόν) έφυγαν οι Τούρκ’ κ’ έρθαν, εκάτσαν πρόσφυγες το 1922-24, Μικρασιάτ’ και Πόντιοι .

Τα πρώτα χρόνια  ‘κ’ ίευαν…!  άλλο γλώσσαν, άλλα ετέτε.  Μίαν ετοούσευαν,  μίαν εντούναν κ’ επαίρναν είνας σον άλλον κορίτσ ‘κ’ εδίνεν…

Το 1924 εδέκαν α’τς ολίγα χωράφι͜α βύρι͜α – βύρι͜α να ζουν.

Το 1927 τη χρονίας η Επιτροπή  Αποκατάστασης Προσφύγων  και το Γραφείον Εποικισμού τη Πτολεμαΐδας εδιόρ’τσαν έναν  αγροτικόν επιστάτην, τον Μπάρμπανον, να μοιράζ’ τα κλήρους ‘ς σοι πρόσφυγες.. Εκείνο τη χρονίαν  επροσμοίρα̤ξαν  έτονε 1748 στρέμματα χωράφι͜α.

Ο νόμον έλεεν, κλήρον θα παίρνε μανάχον οι στεφανωμέν’.

Αρ’ ατότε το χωρίον επέρεν φωτίαν. Ο καθαείς, π’ είχͮεν αγούρ’ τη σειράς, ετέρ’νεν να γυναικίζ’,  να παίρ’ τον κλήρον και νυκοκυρεύκεται..!

Τα προξενίας εδίναν κ’ επαίρναν… Οι τσ̌αζού-γαρήδες εγουτούρεψαν.

Τ’ άχαρα, τα παλικαρόπα, επροξένευαν ατά εξόν ας σα  κορίτσι͜α τη χωρί  και με αλλέτερα  ξενοχωρέτ’κα.. Εκείνο τη χρονίαν κοτσοί, στραβοί ούλ’ εγυναίκ’σαν.

Ετσάκωσαν τα πουλούλι͜α κ’ έφαγαν το μελοκούτ..

Ακόμαν και τα δούλας, ντ’ εποίναν εργατικόν’ ς σα καπνά, ατείντς πα εστεφάνωσαν..

Αρ’ εκείνο τον καιρόν, Μαρτί’  ημέρας, δέκα παλικάρι͜α τη χωρί’ ας σου εσουμαδεύταν κ’ υστερνά , ο Αντώντς τη Κασάν, ο Κολχάνον ο Γιώρτς, ο Γοργόρτς ο Χωλον, ο Κοσκέρτς ο Θόδωρον, ο Στεφανίκας ο Περίκλης, ο Κάτσον ο Κυριάκον, ο Γιωσήφς τη ποπά, ο Χαρίτον τη Μωυσή, ο Σαράτσον ο Γιάννες  και ο  Γαβριήλτς ο Κοσμάς (Ο Σάλτσον) εκάλκεψαν την αραπάν κ’ επήαν ‘ς σον Δεσπότ’ ους τη Φλώριναν ν’ εβγάλνε τ’ άδειας για τον γάμον…

Ο Δεσπότς πα έτον ο Χρυσόστομον ,  εκαλοσόρτσεν α’τς. Τα παιδία έναν έναν  εφίλεσαν το χͮέρ’ ν ατ’ και είπαν ατόν το τέρτ ν ατούν.  Ο Δεσπότς, πολλά θεοσεβούμενος, είπεν ατς:

– «Ατό ‘κ’ ίνεται, σαρακοστή καιρός ‘κ’ εβγάλω άδειας…» Εσκάλωσαν τα παιδία παρακαλούν ατόν:

– Δέσποτα,  ο καιρός εδέβεν θα χάνουμε τα χωράφι͜α …. Δός ‘μας την άδειαν ….

Ο Δεσπότς εζορλαεύτεν, αλλά ‘κ’ εθέλεσεν να στεναχωρεύ’ τα παιδία: Εκλώστεν, είπεν α’τς:

-Ελάτεν αφ’κά ‘ς σο πετραχͮήλ’ και δώστεν όρκον: «απές ‘ς ση σαρακοστήν  κανείς εσουν ‘κι θα κείται με την γαρήν ατ’….»

Τα παιδία, ντο να εφτάνε, εδέκαν όρκον ‘ς  σον Δεσπότ’, επέραν τ’ άδειας κ’ εκλώσταν ‘ς σο χωρίον …

Τ’ άλλ’ την ημέραν οι γυναίκ’ ‘ς σα μαχαλάδες άλλ’ κουρφίζ’νε τον Δεσπότ .. κι άλλ’ αφορίζ’ν  ατόν..

‘Σ σο καφενείον τη χωρί’ ούλ καλατσεύνε για τη Δεσπότ  την προσταγήν: είνας λέει «ντο καλός Δεσπότς… καλά κρατεί την αλλαήν», Άλλος «καλός ιερομένος, το χωρίον εμουν ‘κ’ ανασπάλ’».. κι άλλ’ είνας : «καλά εποίκεν.. τρανόν νεστία έν’, ‘κι θα μαγαρίζουμε την πίστ’ν εμουν…!»

Ο Σάλτσον εκάθουσον σ’ έναν άκραν κ’ έκουεν,  ντ’ έλεγαν.  Κάποτε ‘κ’ εταγιάνεψεν, εσ’κώθεν απάν κι είπεν ατς:

Νέπε  λαλάδες, με την ψ…..ν  νεστίαν ‘κ’  ίνεται…  Νεστεύ’  ο δούλον τη Θεού, ντο ‘κ’ έχͮ’ κοκκίν να τρώει….

Ατότε εσκάλωσαν να κακολογούν ατον:

– ντο είναι ατά, ντο λες για τον Δεσπότ’, ‘κ’ εντρέπεσαι ;

-Καθέστεν ..καθέστεν κα’.. είπεν ατς. Εσείς μακρά ας σον κόσμον είστουν… ντο καλός κ’ εξίκαλος;  …   Ζαντός  και παλλαλός έν’ …

– Τεμέκ γομώντς έμπρι͜α ’ς σ’ άλογον έναν τορβάν κριθάρι͜α … κι  υστέρ’  κλώσ̌κεσαι  λες ατό:  κράτ’ τη γούλα σ’ κι απάν μη κρους….!

Υ.Γ.

Πολλά ‘κ’ εποίεν, ‘ς σον χρόνον  απάν  το  χωρίον εγομώθεν μωρά.

Ατώρα πα κάθουνταν και κλαίγ’νε για το «δημογραφικόν»….!

Ας έρταν κ’ ελέπ’νε τη Ίνελις τα κιτάπι͜α….!

Πηγή: Παναγιώτης Μωϋσιάδης