Αγαπητοί φίλοι, είναι γνωστό σε όλους μας πως το φάσμα της μουσικής είναι εξαιρετικά ευρύ. Απλώνεται σε όλη την υφήλιο, αλλάζει και εξελίσσεται συνεχώς. Σήμερα, η ποντιακή (και όχι μόνο) μουσική, είναι πολύ διαφορετική σε σχέση με λίγα χρόνια πριν. Η ποντιακή λύρα αποτελεί ένα ‘’δώρο’’ που έφτασε στα χέρια μας από τους προγόνους μας, η πορεία και τα βάσανα των οποίων είναι παγκοσμίως γνωστά σε αυτούς που έχουν γνώση της ιστορίας.
Ο καθένας από εμάς που ασχολούμαστε για χρόνια με τη λύρα, έχει τη δική του προσωπική άποψη, γνώση και εμπειρία, καθώς και συναισθήματα και ακούσματα που αποτυπώνονται είτε στις δικές του συνθέσεις, είτε στον τρόπο που παίζει λύρα.
Υπάρχουν πολλές και διάφορες απόψεις σχετικά με το τι «μπορεί» και το τι «πρέπει» να παίζει η ποντιακή λύρα και οι σύγχρονοι λυράρηδες που ασχολούνται με αυτήν, είτε ερασιτεχνικά είτε επαγγελματικά. Οι συζητήσεις γύρω από αυτό το θέμα είναι πολλές και σε πολλά επίπεδα και κυμαίνονται από την πλήρη άγνοια μέχρι την πολύ καλή γνώση. Προσωπικά, πιστεύω πως σήμερα που το τέρας της παγκοσμιοποίησης και του ολοκληρωτισμού δείχνει τόσο ωμά τις προθέσεις του, είναι επιτακτική ανάγκη να μην απορρίπτουμε απόψεις και άτομα αβίαστα και άνευ συζήτησης…
Όλοι έχουν κάτι να δώσουν, άλλοι λίγα και άλλοι πάρα πολλά. Κάθε ένας από εμάς μετράει και μπορεί να προσφέρει το λιθαράκι του στην συντήρηση του εύθραυστου οικοδομήματος της παράδοσης, που βάλλεται από πολλά μέτωπα.
Στη βάση αυτής της λογικής δημιουργήθηκε και το παρόν βιβλίο. Αποτελεί μια προσπάθεια απλούστευσης της εκμάθησης της ποντιακής λύρας, με μία εναλλακτική μέθοδο δοκιμασμένη στην πράξη για χρόνια όσον αφορά την αποδοτικότητά της. Χρησιμοποιεί τις ευρωπαϊκές νότες, αλλά όχι σημειολογικά επάνω σε πεντάγραμμο. Η επιλογή των μουσικών κομματιών που συμπεριλαμβάνονται στις σελίδες του, έγινε με βάση την κάλυψη:
α) όλων των γνωστών ρυθμικών αγωγών που χρησιμοποιούνται στην ποντιακή μουσική,
β) μεγάλου εύρους μουσικής διαφόρων περιοχών του Πόντου, έτσι ώστε προχωρώντας βήμα-βήμα στην εκμάθηση, να διακριθούν από τους μαθητές οι μουσικές διαφορές ανάμεσα στις περιοχές, οι ιδιαίτεροι τρόποι παιξίματος της κάθε μιας (περιοχής), καθώς και ο πλουραλισμός της Ποντιακής μουσικής. Επίσης όπως είναι φυσικό, η ταξινόμηση των μουσικών κομματιών έχει γίνει σε επίπεδα, κατά κύριο λόγο ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας τους.
Τέλος, αποτελεί μια ακόμα »πηγή» άντλησης ιστορικών, οργανολογικών και γενικών γνώσεων σχετικά με την ποντιακή λύρα, καθώς και μια βάση για ορθότερη έναρξη μίας ταυτόχρονης οπτικοακουστικής πρακτικής εκμάθησης, στα πλαίσια της άμεσης και βιωματικής μετάδοσης από το δάσκαλο στο μαθητή. Και για να γίνω πιο ξεκάθαρος, με τον όρο «βιωματική» και όχι απλά αμιγώς μουσική μετάδοση, εννοώ πως η εκμάθηση γίνεται όχι μόνο μεταδίδοντας τη γνώση σχετικά με τον τρόπο εκτέλεσης ενός μουσικού κομματιού πάνω στη λύρα, αλλά και με την ανάλυση των παραδόσεων και ιδιαιτεροτήτων (μουσικών, γλωσσικών, χορευτικών, εθιμοτυπικών, γαστρονομικών κτλ. ) που το συνοδεύουν ανάλογα με την περιοχή του Πόντου που έλκει την καταγωγή του. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο και το παρόν βιβλίο αποτελεί απλά ένα σημαντικό βοήθημα στην εκμάθηση του οργάνου, ένα εγχειρίδιο, όμως δεν μπορεί κάποιος να «διδαχθεί» αποκλειστικά και μόνο από αυτό.
Αγαπητοί φίλοι, προσωπικά θα χαρακτήριζα τη μουσική ως την πιο «εύηχη παγκόσμια γλώσσα», στο λεξιλόγιο της οποίας έχουν συνδράμει όλοι οι πολιτισμοί και λαοί του κόσμου στο βάθος τον αιώνων της ανθρώπινης ιστορίας. Έχει τη μοναδική δύναμη και ικανότητα να μας ενώνει όλους ανεξάρτητα από την καταγωγή, την προέλευση και προτιμήσεις μας. Αυτή η δύναμη είναι στο χέρι μας … Κυριολεκτικά αλλά και μεταφορικά… Ας την αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο τρόπο.
Με εκτίμηση … Διογένης
11 Ιουνίου, 2020
Ioannis K. Charitides
Ioannis K. Charitides
Pontiakilelapa's Blog 