Αμαζόνες

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Οι Αμαζόνες ήταν πρόσωπα της ελληνικής μυθολογίας. Μυθικός λαός κυνηγών και πολεμιστριών που κατάγονταν από τον θεό του πολέμου, Άρη, και τη νύμφη Αρμονία, ή κατά άλλη εκδοχή τη θεά Αθηνά. Το όνομά τους προέρχεται κατά μία εκδοχή από το στερητικό άλφα και τη λέξη μαζός που σημαίνει στήθος, επειδή ακρωτηρίαζαν ή συνέθλιβαν το δεξί στήθος των κοριτσιών τους για να διευκολύνουν το χειρισμό του τόξου. Αυτό όμως δεν είναι και τόσο σίγουρο επειδή η εξήγηση αυτή απαντάται στην ύστερη αρχαιότητα.

Τοποθεσία

Ο Όμηρος στην Ιλιάδα τις τοποθετεί στη Φρυγία και τη Λυκία.Όμως, πατρίδα των Αμαζόνων ήταν η Θεμίσκυρα του Ευξείνου Πόντου, που βρισκόταν κοντά στον ποταμό Θερμώδοντα. Οι Αμαζόνες έκαναν πολλές επιδρομές στις γειτονικές χώρες αλλά και μακρύτερα, κτίζοντας ταυτόχρονα και καινούριες πόλεις. Πάντως, στα μετέπειτα χρόνια που Έλληνες πήγαν να ψάξουν το βασίλειό τους, δεν το βρήκαν στη συγκεκριμένη περιοχή. Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι κατέφυγαν σε βορειότερες περιοχές (στο βόρειο Καύκασο) μετά την ήττα τους από τον Ηρακλή, ο οποίος σε έναν άθλο του έπρεπε να πάρει τη ζώνη της βασίλισσας των Αμαζόνων, Ιππολύτης. Γενικά πάντως, βασίλεια των Αμαζόνων θεωρούνταν ότι υπήρχαν σε πολλές περιοχές ακόμα και νοτιότερα, π.χ. στη Λιβύη.

Η κοινωνία των Αμαζόνων

Ειδικά στην πατρίδα των Αμαζόνων άνδρες δεν επιτρέπονταν καθόλου. Για τη διαιώνιση του είδους δύο μήνες την άνοιξη πήγαιναν και έμεναν με έναν γειτονικό αρσενικό λαό, τους Γαργαρείς, που κατοικούσαν στον Καύκασο. Από τα παιδιά που γεννιούνταν, κρατούσαν μόνο τα θηλυκά. Τα αρσενικά ή τα σκότωναν ή τα ακρωτηρίαζαν ή τα έστελναν στους πατέρες τους. Για την προστασία του κράτους τους ήταν όλες τους εξασκημένες στη χρήση τόξου και ξίφους, και θεωρούνταν μάλιστα ισάξιες με πολεμιστές άνδρες, για την ανδρεία και την ικανότητά τους. Σε άλλα κράτη μπορεί να επέτρεπαν την παρουσία ανδρών, αλλά δεν τους επέτρεπαν να έχουν σημαντικές θέσεις.

Μύθοι και Ιστορία

Οι Αμαζόνες έχουν συμμετάσχει σε πολλούς μύθους. Η δημιουργία τέτοιων μύθων έχει δημιουργήσει ερωτηματικά στους ερευνητές. Στις μέρες μας, θεωρείται ότι οι Αμαζόνες δεν ήταν απλά ένας μυθικός λαός, ένα αποκύημα της φαντασίας των Ελλήνων, αλλά ένας ιστορικός λαός.

Κάποιοι από τους μύθους αυτούς είναι οι παρακάτω:

Ηρακλής και Αμαζόνες

Η πρωτεύουσα των Αμαζόνων αναφέρεται στην ελληνική μυθολογία κατά την εξιστόρηση των Άθλων του Ηρακλή, όταν του ζητήθηκε ως ένατος άθλος από τον Ευρυσθέα να του φέρει τη Ζώνη της Ιππολύτης, της βασίλισσας των Αμαζόνων.

Ο Ηρακλής ανέλαβε να κλέψει τη ζώνη της βασίλισσας των Αμαζόνων αλλά κατά τη διάρκεια αυτής της εκστρατείας, ο Θησέας, που συνόδευε τον Ηρακλή, έκλεψε μία Αμαζόνα, την Αντιόπη. Για να εκδικηθούν οι Αμαζόνες κατέλαβαν την Αττική και επιτέθηκαν στην Αθήνα, αλλά δεν μπόρεσαν να την καταλάβουν. Αντιθέτως, πάρα πολλές από αυτές έπεσαν στη μάχη και θάφτηκαν στις γύρω περιοχές.

Αμαζόνες και Τρωικός Πόλεμος

Οι Αμαζόνες πήραν επίσης μέρος στον τρωϊκό πόλεμο. Για να βοηθήσουν τον Πρίαμο, έστειλαν μια ομάδα τους υπό τις εντολές της βασίλισσάς τους, Πενθεσίλειας. Η ομάδα αυτή αποδεκατίστηκε μετά τον θάνατο της βασίλισσας από τον Αχιλλέα.

Τέχνη 

Το θέμα των Αμαζόνων έχει ιδιαίτερη θέση στην αρχαία ελληνική εικονογράφηση, αλλά και στην ελληνική λογοτεχνία από τους αρχαιότατους χρόνους (π.χ.Ιλιάδα), μέχρι σήμερα.

Θεμίσκυρα

Συντεταγμένες: 41°12′N 36°43′E.

H Θεμίσκυρα στην αρχαιότητα ήταν η μυθική πρωτεύουσα της χώρας των Αμαζόνων, στην ανατολική Μικρά Ασία, η οποία χρονολογείται από τη δεύτερη χιλιετηρίδα π.Χ. Βρισκόταν στις όχθες του ποταμού Θερμόδοντα, ενώ κάποιες πηγές την τοποθετούσαν και ανατολικότερα, κοντά στον ποταμό Ίρη (σημερινοί ποταμοί Terme και Yeşil αντίστοιχα στην Τουρκία), στα παράλια του Εύξεινου Πόντου.

Η Θεμίσκυρα τοποθετείται, σύμφωνα με μια εκδοχή, στη σημερινή τουρκική πόλη του Τσαρσαμπά.

Ίδρυση της πόλης 

Η Θεμίσκυρα λέγεται ότι ιδρύθηκε από τη βασίλισσα των Αμαζόνων Λυσίππη προς τιμή της θεάς Άρτεμης, στην οποία αφιέρωσε ιερά. Η βασίλισσα είχε έναν γιο, τον Τάναϊ, ο οποίος, επειδή ήταν πολεμοχαρής και περιφρονούσε τον έρωτα, τιμωρήθηκε από την Αφροδίτη και ερωτεύτηκε την ίδια του τη μητέρα. Ντροπιασμένος, έπεσε σε ένα ποτάμι και πνίγηκε και από τότε ο ποταμός αυτός φέρει το όνομά του. Η Λυσίππη ίδρυσε την πρωτεύουσα των Αμαζόνων και κατέκτησε όλους τους λαούς μέχρι τον ποταμό Τάναϊ.

Ρωμαϊκοί χρόνοι

Κατά το τέλος των Μιθριδατικών Πολέμων και τη φυγή του Μιθριδάτη του 6ου από την Κύζικο, η Θεμίσκυρα καταλήφθηκε από τον Λούκουλο και μάλλον συμπεραίνεται πως καταστράφηκε, γιατί από εκείνο το χρονικό σημείο κι έπειτα δεν αναφέρεται πλέον καθόλου στις ιστορικές πηγές. Επιπλέον, το γεγονός ότι δεν έχουν βρεθεί κάποια αρχαιολογικά ερείπια καθιστά δύσκολο για τους αρχαιολόγους και ιστορικούς να ορίσουν την ακριβή τοποθεσία της αρχαίας πόλης, παρά μόνο κατά προσέγγιση, κοντά στην πόλη Termeh της επαρχίας της Σαμψούντας.

Γεωγραφία της περιοχής.

Η αρχαία Θεμίσκυρα βρισκόταν πλησίον της μεταγενέστερης Αμισού, η οποία εκμεταλλευόταν γεωργικά πολλές περιοχές. Στη Θεμίσκυρα καλλιεργούνταν επίσης το κεχρί και ο έλυμος, ένα είδος δημητριακού, ενώ ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος επίσης αναφέρει ότι στην περιοχή ανθεί ένα φυτό ονόματι ηλίανθος, με φύλλα σαν της μυρτιάς, το οποίο βραζόταν μαζί με λίπος λιονταριού, σαφράνι και οίνο από πλατάνι. Κοντά στην πόλη απλωνόταν μια μεγάλη πεδιάδα μέχρι τις ποντικές ακτές, η οποία ήταν εύφορη και γεμάτη δέντρα, καθώς τη διέρρεαν οι ποταμοί Θερμόδων και Ίρις.