Ομάλ

Παμποντιακός χορός, από τους πλέον διαδεδομένους. Το κινητικό μοτίβο του χορού αποτελείται από έξι βήματα, τέσσερα δεξιά και δυο προς τα αριστερά. Τα χέρια είναι λυγισμένα στους αγκώνες, οι χορευτές είναι πολύ κοντά ο ένας με τον άλλον και πιάνονται με τα δάχτυλα τους δημιουργώντας έναν συμπαγή και ανοιχτό κύκλο.
Δεκάδες είναι τα τραγούδια και τα στιχάκια που συνοδεύονται από ρυθμό ομάλ.

Λέτσι

Χορός της περιοχής του Κάρς. Οι κινήσεις των χεριών και του σώματος, τα λυγισμένα γόνατα, τα καρφώματα των ποδιών που τον χαρακτηρίζουν φανερώνουν ότι είναι μιμητικός χορός. Οι μιμήσεις αυτές αφορούν κινήσεις αρπακτικού πουλιού (λέτσι στα τουρκικά σημαίνει γεράκι). Ο ρυθμός που τον συνοδεύει είναι εφτασημος με αργή αγωγή συνήθως τετάρτου.
Πολλές φορές μετά το λέτσι ακολουθει η λετσίνα, αφού η μελωδία και τα βήματα των δυο χορών μοιάζουν.

Λετσίνα

Χορός του Κάρς και αυτός. Μοιάζει με τον χορό λέτσι αλλά ο ρυθμός είναι γρηγορότερος. Ο ανοιχτός κύκλος που σχηματίζουν οι χορευτές κινείται προς τα αριστερά.

Κότσαρι

Ο γνωστότερος, ακόμα και στους μη ποντίους, ποντιακός χορός και ο πιο φημισμένος μετά τη σερρα. Στον Πόντο ήταν τοπικός χορός της ανατολικής περιοχής (Αργυρούπολη, και κυρίως χορευόταν από πόντιους του Καυκάσου). Κατά μια εκδοχή το όνομα του χορού προέρχεται από τον τρόπο που χορεύεται, αλλά και από το τράνταγμα των κλειδώσεων τον γονάτων και τις φτέρνας. Για τον χορό δηλαδή χρειάζονται γερά κότσια, γιατί σ’ αυτά στηρίζεται ο χορευτής. Ο ρυθμός του είναι δίσημος, γρήγορος. Οι χορευτές πιάνονται από τους ώμους σε κύκλο.

Τσουρτούγουζους

Χορός της περιοχής του Κιουμούς Ματεν. Είναι παραλλαγή γρήγορου, ζωηρού τίκ και χορεύεται σε κλειστό κύκλο.

Τίκ

Παμποντιακός χορός, ο πλέον διαδεδομένος στον Πόντο. Πολλές είναι οι παραλλαγές του χορού ανάλογα με τη περιοχή. Οι χοροί τικ είναι οι εξείς: Μονόν, Ίμερας, Τόγιας, Τίκι(ν), Αργόν, Τρομαχτόν,Διπλόν.

Σαρίκους

Χορός που τον συναντάμε σχεδόν σε όλες της περιοχές του Πόντου. Χορεύετε από άντρες και από γυναίκες. Συναντάμε τρεις διαφορετικές χορογραφίες.

Σέρρα

Ο πολεμικός χορός τον Ποντίων (πυρρίχειος). Χορεύεται πάντα από άντρες και οι πολεμιστές των χόρευαν πριν κατέβουν σε μάχη δείχνοντας έτσι την τόλμη και την αποφασιστικότητά τους.  Η παλαιότητα του αποδεικνύεται αν συγκριθεί με τον αρχαίο χορό πυρρίχη.

Διπάτ

Χορός που χορευόταν στην περιοχή της Τραπεζούντας, του κεντρικού και ανατολικού Πόντου, καθώς και το Κάρς. Ο χορός πήρε το όνομα του από τα δυο ρυθμικά πατήματα από τα οποία αποτελείται. Έχει ρυθμό βαρύ, ήρεμο και ευγενικό.

τρυγόνα

Είναι μεικτός, ομαδικός, κυκλικός χορός που αποπνέει έναν κεφάτο πρωτογονισμό. Είναι ο μοναδικός ποντιακός χορός που έχει φορά προς τ’ αριστερά κι όχι προς τα δεξιά. Είναι συμβολικός χορός και ανήκει στον κύκλο των αγροτικών χορών. Σύμφωνα με την ερμηνεία που τον αποδίδεται, η γυναίκα ενός μυξιάρη και οκνηρού άνδρα ( που δεν ήταν ικανός ούτε ξύλα από το δάσος να φέρει στο σπίτι του ) η Τρυγόνα, αναγκάζεται να πάει αυτή στο βουνό να κόψει ξύλα και να τα μεταφέρει. Οι κινήσεις του χορού παρουσιάζουν το κόψιμο των ξύλων, όπως άλλωστε περιγράφει και το δημοτικό τραγούδι που συνοδεύει το χορό “έστεκεν κι εποίνεν ξύλα, η Τρυγόνα “. Στον Πόντο, Τρυγόνα χόρευαν μόνο οι γυναίκες.

Τικ τρομαχτόν

Ο χορός αυτός έχει ίσως το γνησιότερο ποντιακό χαρακτήρα από όλους τους χορούς που χορεύονταν στη γενικότερη περιοχή του Πόντου. Στο χορό αυτό βρίσκει ίσως τελειότερη την έκφρασή της, όλη η μαγεία του ποντιακού χορού. Ετυμολογικά η ονομασία του προέρχεται από το ρήμα τρομάζω – τρέμω, και με τη λέξη “τρομαχτόν” εννοείται το τρέμουλο ολόκληρου του σώματος, όταν ο χορευτής στηρίζεται στη μύτη του πέλματος κι ανεβοκατεβάζει την πατούσα. Ο Παντελής Μελανοφρύδης σε σχετικά άρθρα του υποστηρίζει, ότι το τρομαχτόν τίκ προήλθε από τη Σέρρα. Κι αυτό επειδή η Σέρρα χορευόταν από ενόπλους χορευτές και οι Τούρκοι απαγόρευαν στους Έλληνες να φέρουν όπλα, αναγκάστηκαν οι Πόντιοι να χορεύουν μόνο το μέρος της Σέρρας που έμοιαζε με το τίκ, δηλαδή το τρομαχτόν. Ο χορός αυτός φαίνεται να χορεύεται όλος επί τόπου. Στον Πόντο τον χόρευαν μόνο άνδρες και συνήθως στις περιοχές των Κοτυώρων και του Κάρς.

Πατούλα

Από τους γνωστότερους χορούς σ’ όλο τον Πόντο. Είναι χορός κυκλικός και χορεύεται από άνδρες και γυναίκες. ο ρυθμός του προσομοιάζει με το διπάτ’ με τη διαφορά ότι είναι γρηγορότερος και περισσότερο εύθυμος. Το ύφος του φανερώνει ότι πρόκειται για χορό σχετιζόμενο με το έθιμο της απαγωγής. Εδώ, μόνο, που εξυπακούεται η εκούσια απαγωγή μιας κόρης που oι γονείς της αρνούνται να την παντρέψουν με το νέο που αγαπά. Ο χορός ήταν γνωστός και με τ’ όνομα “πιπιλομμάταινα”, σύμφωνα με το τραγούδι που συνοδεύει τον χορό.

Λάχανα

Κυκλικός χορός που χορεύεται από άνδρες και γυναίκες. Πήρε την ονομασία του, από τ’ ομώνυμο δημοτικό τραγούδι, από το οποίο και συνοδεύεται. Ανήκει στην κατηγορία των χορών ομάλ’ ,χοροί που χορεύονταν σε πολλές περιοχές του Πόντου και ανάλογα με την περιοχή έπαιρναν και τ’ όνομά τους.

Κοτσ

Παμποντιακός χορός, Κυρίως όμως χορευόταν στις περιοχές Αμισού, Κοτυώρων, Κερασούντας και στην ευρύτερη περιοχή της Χαλδίας. Είναι κυκλικός χορός, με πανάρχαια προέλευση, και τις περισσότερες φορές ο κύκλος του δεν Κλείνει. Αυτό ακριβώς δίνει τη δυνατότητα στον πρωτοχορευτή ή την πρωτοχορεύτρια να δημιουργεί προσωπικές φιγούρες. Είναι χορός ζωηρός και εύθυμος, δίχως να ξεφεύγει από τα ήθη της εποχής. Γι’ αυτό και έδινε διέξοδο για χορευτική έξαρση κυρίως στις γυναίκες και στα κορίτσια του Πόντου, πράγμα που λειτουργούσε ως αντιστάθμισμα στους ζωηρούς ανδρικούς πολεμικούς χορούς. Έτσι επικράτησε να χορεύεται από γυναίκες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν τον χορεύουν άνδρες. Το όνομά του, το πήρε απ’ το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό χτύπημα της φτέρνας (κότσ’) των ποδιών των χορευτών.

Κοτσαγγέλ

Είναι χορός μεικτός και τελετουργικός. Είναι ο τελευταίος από τους τελετουργικούς χορούς του γάμου κι ο μόνος από τους ποντιακούς χορούς που δεν έχει καθορισμένη μορφή και φορά. Το σχήμα του δε, είναι άλλοτε κυκλικό κι άλλοτε ελικοειδές, με ποικιλία στροφών. Μελετώντας κανείς το χορό κοτσαγγέλ’ σε σχέση με τους χορούς της αρχαίας Ελλάδας, τόσο ως προς τον τύπο ( μορφή και σχήμα) όσο και από την άποψη του τι εκφράζει, μένει κατάπληκτος από την ομοιότητα που παρουσιάζει με τον αρχαίο χορό γέρανο, και τους μεικτούς ομηρικούς χορούς από νέους και νέες. Το κοτσαγγέλ’ δεν ήταν ο τελευταίος χορός μόνο του γάμου, αλλά και κάθε κοινωνικής εκδήλωσης. Χορεύοντας το κοτσαγγέλ’, οι χορευτές περιφέρονταν στα διάφορα μέρη του σπιτιού και της αυλής. Η φορά του χορού είναι κυρίως προς τα δεξιά, αλλά με σύνθημα του πρώτου μπορεί ν’ αλλάξει προς τ’ αριστερά. Το όνομά του το πήρε από τις μικρές απότομες ( κοτσές) στροφές (καγγέλια).

Εταιρέ

Είναι μεικτός, τελετουργικός και κυκλικός χορός χωρίς να κλείνει ο κύκλος. Ανήκει στην κατηγορία των χορών που έχουν σα βάση τον χορό τίκ, μόνο που ο συγκεκριμένος χορός έχει πιο αργό ρυθμό και το ιδιόμορφο μελωδικό χρώμα της περιοχής της Άνω Κατσούκας. Ο χορός συνοδεύεται από το δημοτικό τραγούδι “π’ ερνιξόν με έταιρε” απ’ όπου πήρε και την ονομασία του. Από θεματική άποψη, είναι χορός του αγροτικού βίου γι’ αυτό και οι κινήσεις των χεριών των χορευτών, συμβολίζουν το βίαιο άρπαγμα της κόρης από τον έτερο και το πέρασμά της από τα ορμητικά νερά που τους χώριζαν. Παρόμοιος χορός είναι και το “καλόν κορίτσ’ ”, ονομασία που την πήρε από το δημοτικό ομότιτλο τραγούδι που τον συνοδεύει.

Αλλοι Χοροί του Πόντου

Σε περιοχές του Πόντου χορεύονταν και χορεύονται ακόμη όπου υπάρχουν πόντιοι οι εξείς χοροί:

Τ’ από κάθε κι αν, Τριπάτ, Από παν και κα, Αγκαλιαστόν, Χυτόν, Κούσερα, Τερς, Γέμουρα, Τίταρα, Γετίερε, Τάμσαρα, Κουνιχτόν, Ούτσαϊ, Τιζ, Ανεφορίτσα, Κιζέλα, Καλόν Κορίτς, Παπόρ, Τιβ Τιβ Τιβ τάνα, Κόρη Κοπέλα, Εκατήβα σα Παξέδες, Λαφράγκα, Τρία τι Κότσαρι, θανατή Λάγγεμαν, Κωνσταντίν Σάββας, Ξανθόν Κορίτς, Μονόν Χορόν, Αρχουλαμάς, Στενά δρομόπα, Μαύρο Πεγάδ, Τυφρών, Σαμψόν, Ντολμέ, Μουζενίτ’ κον, Άρματσούκ, Τούρι, Διπλόν Κότς, Κελ κιτ, Χάλα χάλα, Μηλίτσα, Μητερίτσα, Θύμιγμα, Ατσαπάτ, Κοτσιχτόν, Τσαραχότ, Ομάλι, Γιουβαρλάντουμ, Φόνα, Αρμενίτ’ σας, Καβαζίτας, Τσοκμέ, Τσίπουλ τσίπουλ, Χαλάι, Κόνιαλι, Μαντήλια, Μωμόερια, Μόντζονος, Τουρνάρα.