ΑΚΡΙΤΑΣ ΟΝΤΕΣ ΕΛΑΜΝΕΝ

Ακρίτας όντες έλαμνεν,σην παραποταμέαν.

Επέγνεν κι έρτον κι έλαμνεν,την ώρα πέντ’ αυλάκια.

Επέγνεν κι έρτον κι έσπερνεν,εννέα κότια σπόρον.

Έρθεν πουλίν κι εκόνεψεν,΄ς ση ζυγονί την άκρα.

Σκούται και καλοκάθεται,’ς ση ζυγονί την μέσεν.

– Οπί σ’ πουλίν, οπί σ’ πουλίν,μη τρως την βουκäντρέαν.

Και το πουλίν κελάηδεσεν,σαν ανθρωπί  λαλίαν.

– Ακρίτα μου, ντο κάθεσαι,ντο στέκεις και περμένεις;

Το ένοικο σ’ εχάλασαν,και την καλή σ’ επαίραν.

Τ’ όλον καλλίον τ’ άλογο σ’,στρών’νε και καβαλκεύν’νε.

Και τ’ άλλα τα καθέτερα, στέκ’νε και χλιμιντρίζνε.

Εμεν και σεν ποι θα χωριζ’

 Εμεν και σεν ποι θα χωριζ’
Ακομαν κι εγενεθεν, γιαρ

Εχ, και ους να θ’ επινασε τεμον
Το ψοπομ’ ετελεθεν, γιαρ

Ελα οξοκα ας βλεποσε
Αρ’ εμπα απες και κλειδα

Και αν ερωτασε η μανιτσας
Πε’ι’ ατεν καναν κ’ ειδα

Το σπιτιμ’ και το σπιτοπος
Να εσαν γιαγιαναι, γιαρ

Και εμεν κι θα τυρανιζες
Αρ’ ατοσον πολλανι, γιαρ

Εσπρίναν τα μάλλια μ’

 εσπρίνανε τα μαλλία μ’

μαύριν εν η καρδία μ’, γιαρ

./.
τα τσικάρä μ’ εσώθανε

και ‘κι γελώ καμίαν, γιαρ

./.
γομάτα τ’ οματόπα μου

ασ’ σα πικρά τα δάκρä, γιαρ

./.
ερτούρεψαν κι άλλο πολλά

τη κάρδεα σ’-ιμ’ τα τέρτä, γιαρ

./.

Η κορ επείεν σο παρχάρ

 Η Κορ εποίεν ‘ς σον παρχάρ, έ ει πουλί μ’-πουλί μ’
Να ίνεται ρωμάνα, έλα έλα λέγω ‘σε (δις)

Και για τ’ ατέν θα ίνουμε, έ! ει! πουλί μ’-πουλί μ’
Και κυνηγός σ’ ορμάνä, έλα έλα λέγω ‘σε (δις)

Παρχαρομάνα εποίκε σε, έ! ει! πουλί μ’-πουλί μ’
Κι εγέντς  λαλασαρία, έλα έλα λέγωσε (δις)

Εσέγκες με και ‘ς σήν σεβντάν, έ! ει! πουλί μ’-πουλί μ’
Τερείς με κρύα-κρύα, έλα πουλί μ’ με τ’ εμέν (δις)

Η κορ εξέβεν ‘ς σον παρχάρ, έ! ει! πουλί μ’-πουλί μ’
Εγέντονε ρωμάνα, έλα έλα λέγωσε (δις)

Εφώταξεν και ο παρχάρτς, έ! ει! πουλί μ’-πουλί μ’

Εμόρφηναν τ’ ορμάνä, έλα έλα λέγωσε (δις)

Η λεμονα

Σητια επενα ομαλια ομαλια
Σητια επενα ομαλια ομαλια
Σητια επενα ομαλια ομαλια
Ειδα ορμανια και ληβαδα
Ειδα ορμανια και ληβαδα

Ειδα ορμανια και ληβαδα
Ειδα ορμανια και ληβαδα
Ειδα ορμανια και ληβαδα
Και σην μεσην τρες πεγαδα
Και σην μεσην τρες πεγαδα

Και ση πεγαδι την ακραν
Και ση πεγαδι την ακραν
Και ση πεγαδι την ακραν
Εστεκεν δεντρον ωμεγα
Εστεκεν δεντρον ωμεγα

Εστεκεν δεντρον ωμεγα
Εστεκεν δεντρον ωμεγα
Εστεκεν δεντρον ωμεγα
Τα νεραντζα φωρτομενα
Τα νεραντζα φωρτομενα

Επλωσα να περω εναν
Επλωσα να περω εναν
Επλωσα να περω εναν
Εχολιαστεν η λεμονα
Εχολιαστεν η λεμονα

Ντο χολιασκεσε λεμονα
Ντο χολιασκεσε λεμονα
Ντο χολιασκεσε λεμονα
Πεσκε ετσακωσα κλαδοπον
Πεσκε εστακωσα κλαδοπο


Αν ετσακωσα κλαδοπον
Αν ετσακωσα κλαδοπον
Αν ετσακωσα κλαδοπον
Να τσακουτε το σεροπομ
Να τσακουτε το σεροπομ

Κιαν εμαρανα φιλοπον
Κιαν εμαρανα φιλοπον
Κιαν εμαρανα φιλοπον
Να μαρενετε το γιοπομ
Να μαρενετε το γιοπομ

Αχ λεμονα βαχ λεμονα
Αχ λεμονα βαχ λεμονα
Αχ λεμονα βαχ λεμονα
Ντο θα εφταμε τον χειμωναν
Ντο θα εφταμε τον χειμωναν

Διχως ξυλα διχως λαδι
Διχως ξυλα διχως λαδι
Διχως ξυλα διχως λαδι
Διχως αγγαλεια το βραδυ
Διχως αγγαλεια το βραδυ

Ναϊλλοί εμάς και βάϊ εμάς

 Ναϊλλοί εμάς και βάϊ εμάς

Οι τουρκ’ την πόλ’ επαίραν

./.

Επέραν το βασιλοσκάμν’

Ελλάεν αφεντίαν

./.

Μοιρολογούν τα εγκλησιάς

Κλαίγ’νε τα μοναστήρä

./.

Κι ΑεΓιάννες ο Χρισόστομον

Κλαίει, δερνοκόπισκαται

./.

Μη κλαις μη κλαις ΑεΓιάννε μου

Μη δερνοκοπισκάσαι

./.

Η ρωμανία πέρασεν, η ρωμανία πάρθεν

Η ρωμανία κι αν πέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο

Σουμέλα λεν την Παναγιά

Σουμέλα λεν’ την Παναγιά
Σουμέλα λεν’ και σ’ έναν
Θα προσκυνώ την παναγιά
Κι’ έρχουμαι με τ’εσέναν.

Εγώ μικρός προσκυνητής
Πήγα σην Παναΐαν
Και σα τρία τα χρόνια απάν’
Επήγα άλλον μίαν.

Ση παναΐας το ποτάμ’
Τρία μήνας ελάστα
Επέμνα οξυπόλυτος
Τα τσαρούχα μ’ εγράσταν.

Εγώ ποντιοπούλ’ είμαι
Ματώνω ‘κι ματούμαι
Ση Σουμελά την Παναγιά
Εκεί θα στεφανούμαι.

Τη Τρίχας το γεφύρ’ (dipat)

Ελα δαφνοπόταμεν … εδαφνεμ’ και μυριγμένεμ’

Ακεί πέραν σo Δρακολίμν’, ση Τρίχας τo γεφύριν,
χίλιοι μαστόρ’ εδούλευαν και μύριοι μαθητάδες.
‘Όλεν τ’ ήμέραν έχτιζαν, τη νύχταν εχαλάουτον.
Οι μάστοροι εχαίρουσαν, θε να πλεθύν’ η ρόγα,
οι μαθητάδες έκλαιγαν, τσι κουβαλεί λιθάρια;
Κι ατός ο πρωτομάστορας νουνίζ’ νύχταν κι ημέραν.
-Ντο δεις με, πρωτομάστορα και στένω το γεφύρι σ’;
-Αν δίγω σε τον κύρη μου, άλλο κύρην πα ‘κ’έχω!
-Ντό δεις με, πρωτομάστορα και στένω το γεφύρι σ’;
-Αν δίγω σε τη μάνα μου, άλλο μάναν πα ‘κ’έχω!
-Ντό δεις με, πρωτομάστορα και στέκει το γεφύρι σ’;
-Αν δίγω σε τ’ αδέλφια μου, αλλ’ αδέλφια πα ‘κ’ έχω!
-Ντό δεις με, πρωτομάστορα, σταλίζω το γεφύρι σ’;
-Αν δίγω σε και τα πουλιά μ’, αλλο πουλιά πα ‘κ’ έχω!
-Ντό δεις με, πρωτομάστορα, στερένω το γεφύρι σ’;
-Αν δίγω σε την κάλη μου, καλύτερον ευρήκω!
Μενεί και λέει την κάλην ατ’, αγλήγορα να έρται.
‘Κόμαν τον Γιάννεν ‘κ’ ελουσεν και σο κουνίν ‘κ’ εθέκεν,
‘κόμαν τα χτήνια ‘κ’ έλμεξεν, τα μουσκάρια ‘κ’ εδέκεν,
διπλομενεί την ερημον με τα’ αοίκον πουλόπον.
Σάββαν να πάει σο λουτρόν, την Κερεκήν σον γάμον
και την Δευτέραν τον πουρνόν αδά να ευρισκάται.
Σάββαν επήγεν σο λουτρόν, την Κερεκήν σον γάμον
και την Δευτέραν τον πουρνόν σο Δρακολίμν’ ευρέθεν.
-Κάλη μ’, ακεί σο Δρακολίμν’ ερρούξεν το σκεπάρι μ’,
αν βουτάς κι εσύ παίρ’ τς ατο, είσαι τ’ εμόν η κάλη.
Πέντε όργέας κατηβαίν’ και με την τραγωδίαν,
κι αλλα πέντε ξαν κατηβαίν’ με τη μοιρολογίαν.
-Κι αρ ‘κι πονώ τα κάλλια μου κι αρ ‘κί πονώ τη νέτε μ’,
πονώ και κλαίω το πουλί μ’, ντ’ εφέκα κοιμισμένον.
Πως τρομάζνε τα γόνατα μ’, να τρομάζ’ το γεφύρι-σ’
κι άμον ντο σείουν τά μαλλιά μ’, να σείουν οι διαβάτοι
κι άμον ντο τρέχνε τα δάκρυα μ’, να τρέχει το ποτάμι.
-Ευχέθ’, κάλη μ’, ευχέθ’, κάλη μ’, ευχέθ’, μη καταράσαι,
αδέλφια έεις σην ξενιτειάν, έρχουνταν και διαβαίνε.
-Κι άμον ντο στέκν’ τα γόνατα μ’, να στέκ’ και το γεφύρι
κι ΄άμον ντο στέκνε τα μαλλιά μ’, να στέκνε οι διαβάτοι,
κι άμον ντο στέκνε τα δάκρυα μ’, να στέκει το ποτάμι.
Τρι’ αδέλφια έμνες εμείς κι οι τρεις καταραμένοι,
είνας έχτσεν την Άδεσαν κι άλλε το Δεβασίριν
κι εγώ η τρισκατάρατος της Τρίχας το γεφύριν

Η πάχνäν και τα σύννεφα

Η πάχνäν και τα σύνεφα

εντάμα θα συμπλέκω

΄ς σα υψηλά τη ουρανού κ’ εσέν

απές θα εφέκω

./.

Εσέν κανείς να μη ελέπ’ κ’ ευτάει

τη ψή μ’ κομμάτä

Θα κρύφτωσε πουλόπον μου

ασ’ ση κοσμή τ’ ομμάτä

./.

σο τέρεμα σ’ πουλόπον μου

λύεται το καρδόπο μ’

Κ’ απάν-ιμ’ έρτε μέρνι κια

και φτυλακίζ’ το ψόπο μ’

./.

Το Παράπονο μ

Τραγωδω μανα μ’ τραγωδω
σ’ εμεν κι ιγευ να κλαιγω,
και το ντερτ ντο εχω
απες σην ψυ μ’
σιναν θα πρεπ’ να λεγω.

Γιατι Θεέ μ’ εφορτωσες
σ’ εμεν ντερτεα και πονεα
σ’ αβουτον κοσμον ουλ ζουν
γιαμ κ’ εχω και εγω χρονεα.

Πεισον Θεέ μ’ αμον ντ’ εξερτς
και λαρωσων τα πονεα μ’
δωσ με χαρα να χαιρουμε
και πλεθυνων τα χρονεα μ’.

Τσάμπασιν

Εκάεν και το τσάμπασιν

Κ’ επέμναν τα τουβάρä

Γιαρ γιαρ αμάν

./.

Κ΄εν’ ερούξαν ‘ς σο γουρτάρεμαν

Τ’ Ορτούς τα παληκάρä (τσαναβάρä)

Γιαρ γιαρ αμάν

./.

Βάϊ εκάεν κ’ εμάνιεν

Τ’ ‘Ορτούς το παρχάρ’

Κ’ εν’ ακεί τιδέν ‘κι επέμνεν

Γιαρ γιαρ αμάν

./.

Τρανόν γιαγκέν ‘ς σο τσάμπασιν

Σπίτä ‘κι θ’ απομέμνεν

Γιαρ γιαρ αμάν

./.

Μικροί τρανοί φτωχοί ζενγκίν

Όλ’ κάθουνταν και κλαίγνε

Γιαρ γιαρ αμάν

./.

Βάϊ εκάεν κ’ εμάνιεν

Τ’ ‘Ορτούς το παρχάρ’

Κ’ εν’ ακεί τιδέν ‘κι επέμνεν

Μαναχόν σαχτάρ

./.

Κλαίν τη θεού τα παίδοπα

Κλαίν τα πεγαδομάτä

Γιαρ γιαρ αμάν

./.

Κλαίει το τσαμλούκ το καρακιόλ

Κλαίν τ΄έμορφα τ΄ελατä

Γιαρ γιαρ αμάν

./.

Βάϊ εκάεν κ’ εμάνιεν

Τ’ ‘Ορτούς το παρχάρ’

Κ’ εν’ ακεί τιδέν ‘κι επέμνεν

Μαναχόν σαχτάρ

./.

Ζίπα ζίπ

Ζίπα ζίπ η κάρδιαμ γομάτον’ όνερα
λάσκεται απάν σα παρχάρä σα κρύα νερά

./.
Κάθουμ’ ώρας και νουνίζω μικρόν πούλοπο μ’
την ανάσας να έρται κρούει απάν σον πρόσωπο μ’
./.
Να τερείς μεν και να σκίζ’ μεν μαχέρ κοφτερόν
να σασέβω να μη εξέρω που κές να τερώ

./.
Να τρομάζω και να στέκω άμον ιαντζούις
να ανοίγω τα χερόπα μ’ κ’ ακεί απές να ρούζ’ς

Να έρχεσαι γρυβών ‘τς απάνι μ’ να σφιγγ σ’ να τσιχρώντς
τα τερτä ντο ειν’ απες ιμ’ όλια να λαρώντς

Έναν αστρέν εξέβεν

 Έναν άστρεν εξέβεν
σην Ανατολήν

άλλ΄ έναν κι άλλο εξέβεν
σο Βαθύν τ΄ Ορμίν

άλλ΄ έναν κι άλλο εξέβεν
σο Καρά-Καπάν

κι άλλ΄ έναν κι άλλο εξέβεν
σ΄ Αρμαλού το Χάν, γιάρ.

Σοφίτσα μ΄ έξ΄ μ΄ εβγαίνεις
και μη φαίνεσαι

ελέπνεσαι και τ΄ άστρια
και μαραίνεσαι

ελέπ΄ σε και ν΄ ο φέγγον
και δειλαίνεσαι

ελέπ΄ σε και ν΄ο ήλεν
και ηλαίνεσαι

τα παλικάρια κλαίγνε
κι αραεύνε σε.

τα παλικάρια κλαίγνε
κι αραεύνε σε.

Τη καρδä σ’ ιμ’ ο ουρανόν

αν θελετε τον ουρανον
απες σην βουραν βαλω
μη λετε μη λετε με
τ’ αρνοπομ’ ν’ ανασπαλω.

αναθεμα σε νε σεβντα
ευρικς αγνα καρδιας
εκει απες σειρτσ’
το αψιμος εκει απες την
φωτιαν.

πως εγρικασα ουρανε
κι οντες πονω λιβωνεις
κι αν τρεχνε τα δεκροπα μου
την γην νερα γομωνεις.

αχ ση καρδεας ιμ’ τον ουρανον
συννεφα μαυρα εκατσαν
ηλεν κι αφηνε να εμπαιν
το ψοπομ’ εγονατσαν

Πίνω και τρώγω αίματα

 Πίνω και τρώγω αίματα

Ναϊλλοί εμέν

Διψώ και πίνω δέκρä

Ντο να ίνουμε

Διψώ και πίνω δέκρä

Ντο να ίνουμε

Φεύγων η ψή μ’ αέτς ‘κ εβγαίν’

Ναϊλλοί εμέν

Να τρώγνε με τα τέρτä μ’

Ντο να ίνουμε

Να τρώγνε με τα τέρτä’μ

Ντο να ίνουμε

Σα τέρτä μ’ σα παράπονα μ’

Ναϊλλοί εμέν

Το γιατρικό ‘κ εβρέθεν

Ντο να ίνουμε

Το γιατρικό ‘κ εβρέθεν

Ντο να ίνουμε

Το ψöπο μ’ άλλο ‘κι βαστά

Ναϊλλοί εμέν

Η ζωή μ’ ετελέθεν

Ντο να ίνουμε

Η ζωή μ’ ετελέθεν

Ντο να ίνουμε

Εσύ μη κλαίς και πονείς

Ναϊλλοί εμέν

Τ’ εμόν πάγνε τα χρόνä μ’

Ντο να ίνουμε

Τ’ εμόν πάγνε τα χρόνä μ’

Ντο να ίνουμε

Πουθέν ‘κ εβρέθεν ιατρικόν

Ναϊλλοί εμέν

Για να λαρούν τα πόνä μ’

Ντο να ίνουμε

Για να λαρούν τα πόνä μ’

Ντο να ίνουμε